سوالات دندانپزشکی

اطلاعات و سوالات دندانپزشکی

سوالات دندانپزشکی

اطلاعات و سوالات دندانپزشکی

تبخال چیست؟


تبخال ناشى از ویروس "هرپس سیمپلکس"(Herpes Simplex Virus) یا ویروس تبخال ساده است و عارضه اى واگیردار است.


احتمالاً بسیارى از شما تجربه ی زدن تبخال را داشته اید: گوشه لبتان شروع به مورمور کردن مى کند و یک نقطه کوچک و سفت که نمى توانید آن را ببینید، روى لبتان ظاهر مى شود.

پس از یکى دو روز تاول هاى قرمزرنگى روى لبتان به وجود مى‌آید، این همان تبخال معروف است که احتمالاً موقع خواب پدیدار شده است و راهى براى پنهان کردن یا برطرف کردن سریع آن وجود ندارد.

تبخال کاملاً با " آفت" - که بعضى افراد آن را با تبخال اشتباه می‌کنند - متفاوت است. آفت ها معمولاً مسرى نیستند و زخم هایى هستند که بر روى بافت‌هاى نرم درون دهان به وجود مى آیند، جایى که تبخال نمى‌زند.

تبخال بیمارى شایعى است، اگرچه نمى‌توان تبخال را معالجه کرد یا به کلى از آن پیشگیرى کرد، اما راه هایى وجود دارد که مى تواند توالى بروز آن را کاهش دهد یا مدت بروز آن را محدود کند.


علائم و نشانه هاى تبخال


علائم و نشانه هاى تبخال این موارد هستند:

تاول هاى کوچک و دردناک پُر از مایع که روى منطقه برجسته، قرمز و دردناک پوستتان قرار دارند.

درد یا مورمور شدن که اغلب یکى دو روز پیش از ظهور تاول‌ها احساس می شود.

معمولاً 7 تا 10 روز طول مى‌کشد تا تبخال برطرف شود. تبخال معمولاً روى لب‌ها ظاهر مى شود. اما گاهى روى سوراخ هاى بینى، چانه یا انگشتان دست هم دیده مى‌شود. گرچه غیر معمول است، اما ممکن است تبخال در داخل دهان هم بروز کند(اما تنها بر روى لثه ها یا کام سخت که در سقف قرار دارد).

اگر زخمى روى بافت هاى نرم درون دهانتان ظاهر شود ممکن است آفت باشد، ولى مطمئناً تبخال نیست.

علائم تبخال ممکن است حداکثر تا 20 روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس ظاهر نشود و معمولاً 7 تا 10 روز طول مى‌کشد. تاول ها شکل مى‌گیرند، مى‌ترکند و ترشح مى‌کنند. سپس کبره زردرنگى تشکیل مى شود و نهایتاً با ریختن آن، پوست صورتى رنگى در زیر ظاهر مى‌شود و تبخال بدون گذاشتن جا بهبود مى یابد.


علل تبخال


گونه هاى معینى از ویروس هرپس باعث تبخال مى‌شود.

ویروس "هرپس سیمپلکس نوع ?" (HSV1) معمولاً در صورت، تبخال ایجاد مى‌کند. ویروس "هرپس سیمپلکس نوع ?" (HSV2) مسئول ایجاد تبخال هاى تناسلى است. با این حال هر دو نوع ویروس مى توانند هم در ناحیه صورت و هم در دستگاه تناسلى تبخال ایجاد کنند.

زمانی تبخال به شما سرایت مى‌کند که با شخصى که داراى ضایعه فعال است تماس بگیرید. استفاده مشترک از ظروف غذا، تیغ و حوله مى تواند باعث سرایت عفونت شود.

هنگامى که یک بار به تبخال مبتلا مى‌شوید، ویروس در سلول‌هاى عصبى پوست‌تان نهفته باقى مى‌ماند و ممکن است دوباره به صورت عفونتى فعال در همان محل اول یا نزدیک به آن ظاهر شود. در این صورت ممکن است در محل قبلى، احساس خارش یا برآمدگى کنید.


تب، قاعدگى، استرس و قرار گرفتن در معرض نور خورشید ممکن است باعث عود تبخال شود.


چه وقت باید به پزشک مراجعه کرد؟


تبخال‌ها عموماً بدون درمان بهبود مى‌یابند. اما در موارد زیر باید به پزشک مراجعه کنید:

- دچار بیمارى دیگرى هستید که باعث اختلال دستگاه ایمنى شما شده است.

- تبخال هایى دارید که پس از یک تا دو هفته به خودى خود بهبود نمى‌یابند.

- علائم بیمارى شدید است.

- عودهاى مکرر تبخال در شما رخ مى‌دهد.


عوارض تبخال


تبخال مسرى است. ویروس تبخال مى‌تواند از طریق پوست، از شخصى به شخص دیگر منتقل شود.

ویروس "هرپس سیمپلکس" مى تواند حتى زمانى که تاول‌ها ظاهر نشده‌اند مسرى باشد، اما بیشترین خطر انتقال عفونت زمانى است که تاول ها ظاهر مى‌شوند تا زمانى که آنها کاملاً خشک مى‌شوند و کبره مى‌بندند.

اگر به تبخال مبتلا هستید، از تماس با نوزادان، افراد مبتلا به اگزما (التهاب پوستى ناشى از آلرژى) یا افراد دچار اختلال دستگاه ایمنى مثل مبتلایان به سرطان، ایدز یا گیرنده پیوند عضو خوددارى کنید.

عفونت تبخالى چشم که باعث ایجاد جوشگاه بر روى قرنیه مى شود، یکى از علل مهم کورى است. این عارضه نیاز به درمان فورى پزشکى دارد.


درمان



تبخال عموماً بدون نیاز به درمان پس از 7 تا 10 روز برطرف مى‌شود. اگر به حملات مکرر تبخالى دچار مى‌شوید، پزشکتان ممکن است داروهاى ضد ویروسى برایتان تجویز کند.

استفاده از دارو مى تواند طول دوره ابتلا به تبخال را کوتاه کند و درد شما را کاهش دهد.


پیشگیرى



براى اینکه از ابتلا به  تبخال پیشگیرى کنید و یا نگذارید تبخال به سایر نقاط بدنتان یا افراد دیگر منتقل شود، به توصیه هاى زیر عمل کنید:

*از بوسیدن یا تماس پوستى با افراد مبتلا به تبخال، در زمانى که تاول روى پوست آنها وجود دارد خوددارى کنید. ویروس مى تواند تا هنگامى که ترشحات مرطوب در تاول وجود دارند، انتقال یابد.

* از وسائل مشترک استفاده نکنید. وسائل غذاخورى، حوله ها و سایر چیزهاى شبیه به آنها مى تواند در صورت وجود تاول ها، باعث انتقال بیمارى شود.

*دست هایتان را تمیز نگه دارید: اگر مبتلا به تبخال هستید، قبل از لمس کردن افراد دیگر، دست هایتان را بشویید.

*مراقب لمس کردن سایر نقاط بدنتان باشید، به خصوص چشم ها و دستگاه تناسلى، به گسترش عفونت حساسند.

*از عوامل تحریک کننده بپرهیزید. از جمله وضعیت هایى که ظهور تبخال را تحریک مى کنند، قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید است.

*از کرم هاى ضدآفتاب استفاده کنید. کرم ضدآفتاب را پیش از قرار گرفتن طولانى مدت زیر آفتاب، چه در تابستان و چه در زمستان، روى لب ها و صورتتان بمالید تا از ظهور تبخال پیشگیرى کنید.


مراقبت شخصى


تبخال معمولاً بدون درمان ناپدید مى‌شود. در طول مدتى که تبخال وجود دارد، با رعایت نکات زیر مى توانید از ناراحتى رهایى یابید:


استفاده از کرم ها: کرم هاى معمولى که بدون نسخه پزشک به فروش مى رسند ممکن است راحتى شما را فراهم کنند، اما انتظار نداشته باشید که بهبودى را تسریع کنند.


استفاده از مسکن ها: از جمله آسپیرین، استامینوفن و ایبوپروفن براى تخفیف درد. به کودکان هیچ گاه آسپیرین ندهید. آسپیرین مى تواند یک عارضه نادر و بالقوه کشنده را به نام نشانگان "راى" در کودک ایجاد کند.


استفاده از گرما یا سرما


اجازه بهبود به ضایعه بدهید: از فشار دادن، کندن یا سوراخ کردن تاول‌ها بپرهیزید.

برگرفته از سایت: tebyan.net

آفت دهانی و راههای درمان

آفت دهان چیست؟آفت نوعی از زخم‌های دهان محسوب می‌شود. برخی اصطلاحات متداول که برای این زخم‌ها به کار می‌رود عبارتند از: زخم‌های کوچک راجعه آفتی و نیز استوماتیت آفتی راجعه.


علت ایجاد آفت چیست؟مکانیسم دقیق ایجاد آفت هنوز به درستی روشن نیست. ولی به نظر می‌رسد واکنش‌های ایمنی بدن بیمار در ایجاد آن دخیل باشد. زخم‌های آفتی وقتی ایجاد می‌شوند که به دلایل نامشخص سیستم ایمنی بیمار وجود یک مولکول ناشناخته را اعلام می‌دارد. حضور این مولکولها باعث حمله لنفوسیت‌ها خواهد شد. (همانند حمله همین سلولها به بافت پیوند شده به بیمار). نتیجه این فرآیند پیدایش زخم‌های آفتی خواهد بود.


چه عواملی باعث پیدایش آفت دهان می‌شوند؟عوامل مختلفی باعث پیدایش زخم‌های آفتی می‌شوند. هر یک یا ترکیبی از این موارد می‌تواند در پیدایش زخم‌های آفتی نقش داشته باشد:
1 - استرس‌های روحی روانی(مثلاًافزایش زخم‌های آفتی نزدیک امتحانات دانشجویان)
2 - کمبودهای ویتامینی :مثلاً کمبود ویتامین‌های B1, B2, B6, Bو C

3 - کمبود سایر مواد تغذیه‌ای: مثل کمبود روی, اسید فولیک, آهن, کلسیم, سلنیم

4 - آلرژی (حساسیت): مثلاً آلرژی‌های غذایی(مثل آلرژی به گلوتن و یا میوه‌هائی مثل لیمو, پرتقال, سیب, گوجه‌فرنگی و یا توت‌فرنگی, پنیر و سایر لبنیات, شکلات, گردو)و یا, افزودنی‌های خوراکی(مثل سینامون آلدئید و یا بنزوئیک اسید)و یا سایر مواد مثل آدامس, مواد دندانپزشکی, داروها و غیره
5 - تغییرات هورمونی: مثلاً افزایش زخم‌های آفتی در خانمها در زمان عادت ماهیانه و یا کاهش زخمهای آفتی در دوران بارداری
6 - مسائل ژنتیکی: شیوع بیشتر آفت در فرزندان بیماران مبتلا در مقایسه با افراد سالم
7 - عوامل عفونی
8 - شرایط پزشکی خاص و بیماریهای مشخص مثل اختلال عمل نوتروفیلی, بیماری بهجت, بیماری التهابی روده, بیماری سیلیاک و کراون و بیماران مبتلا به ایدز
9 - خمیر دندانها یا دهانشویه‌های حاوی سدیم لوریل سولفات (SLS)
10 - تروما یا آسیب به مخاط دهان (مثلاً تحریک مخاط در اثر یک دندان تیز یا بعضی غذاها)


داروها: مثل داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی, بتابلاکرها, داروهای شیمی‌ درمانی که همگی ارتباطی با بروز آفت‌های دهان دارند.


درمان آ‏فت دهان هرچند درمان قطعی برای آفت وجود ندارد ولی روشهایی هست که در کاهش مدت زمان حضور زخم و نیز کاهش درد و ناراحتی بیمار مؤثر است.
1- استفاده از خمیردندانهایی که حاوی سدیم لوریل‌سولفات نباشند.
2- استفاده از محصولاتی که مثل Orabase با ایجاد یک لایه محافظ روی زخم‌ها مانع تحریک آنها توسط عوامل محیطی می‌شوند.
3- محصولات بی‌حس کننده موضعی (مثل لیدوکائین, بنزوکائین)
4- داروهای ضدباکتریایی (مثل سولفات مس و ...)
5- داروهایی که سطح زخم‌های آفتی را شستشو می‌دهند (مثل پراکسید هیدروژن و کار با میدپراکسید)
6- ترکیب شیر منیزی و دیفن‌هیدرامین با نسبت مساوی 4 تا 6 بار در روز
7- داروهای گیاهی: برخی عصاره‌های گیاهی باعث تخفیف علائم بیماران آفتی می‌شوند
8- مصرف مرتب وروزانه ماست که محتوی لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس باشد
9- کاهش عوامل آسیب زننده(تروماتیک) دهان مثل دندانهای شکسته, جرم زیاد, پرکردگی‌های تیز و ...
10- رعایت بهداشت دهان به صورت دقیق و منظم
11- عدم مصرف غذاهایی که ایجاد آفت را تشدید می‌نمایند. (مثل غذاهای آلرژیک)
12- درصورت کمبود تغذیه‌ای بایستی مکمل مولتی‌ویتامین مصرف شود.
13- عدم مصرف غذاها و مایعات محرک مثل آب‌لیمو یا رب‌گوجه‌ و ...
14- کاهش استرس
15- داروهای ضدالتهابی که توسط پزشک تجویز می‌شوند: مثل آفتازولAphthasol, Kenalog in orabase که همان تریامسینولون استوناید بوده و به نام تجاری Adcortyl در بازار ایران وجود دارد.
16- داروهای مهارکننده کلاژناز مثل تتراسایکلین و Peridex یا کلرهگزیدین گلوکانات .درمان با کلرهگزیدین می‌تواند سرعت بهبود زخم‌های آفتی را بهبود بخشد.



برگرفته از سایت:

http://publicrelations.tums.ac.ir

مکیدن انگشت و عوارض آن در کودکان

با سلام به بهاره عزیزم , امیدوارم مطلب زیر جواب سوالت باشه ,آرین عزیز رو ببوس



 

مکیدن انگشت یا پستانک در نوزادان و کودک کوچک یک واکنش طبیعی است :زیرا مکیدن در کودکان یک رفلکس طبیعی است که از زمانی که در رحم مادر بوده اند، شروع شده است و به صورت عادت به مکیدن از 3-4 ماهگی شکل می‌گیرد.

مکیدن شست یا انگشت یکی از اعمال سازشی اولیه است که کودک به وسیله‌ی آن خود را خوشحال می‌کند این عادت یک احساس عمیق امنیت به کودک می‌بخشد که او به آن احتیاج دارد.

 مکیدن و جویدن، یکی از روشهایی است که نوزادان و کودکان کوچک به وسیله ی آن می‌توانند محیط اطراف خود را لمس کنند. کودک در سنین شیر خوارگی اغلب بعد از غذا خوردن، انگشت خود را می‌مکد. برخی دیگر از کودکان به محض اینکه پستانک را از دهانشان بیرون بیاورند این کار را می‌کنند.

 اگر کودک نتواند در دوره ی شیر خوارگی غریزه ی مکیدن را از طریق مکیدن شیر و از پستان مادر و پستانک ارضاء کند، به شیوه هایی مانند مکیدن شست و غیره جبران می‌کند.

اگر نوزاد و یا بچه ی کوچک شما چیزی در دهان می‌کند و یا انگشت خود را می‌مکد، وادارش نکنید که از این کار خودداری کند زیرا اگر این کودکان در محیطهای طبیعی و شرایط عادی رشد کنند و محبت ها و توجه لازم والدین وجود داشته باشد موجب می‌شود که کودک به محیط اطراف توجه داشته باشد و با امکانات تازه ای که اورا با دنیای جدید پیوند می‌دهد آشنا شود و به تدریج کمتر به مکیدن انگشت روی می‌آورد و کم کم آن را به طور طبیعی تا قبل از 3-4 سالگی کنار می‌گذارد.

 اگرغریزه ی مکیدن پس از یک سالگی به تدریج کمرنگ تر نشد، علل مختلفی مانند:

 حسادت، افسردگی ،  تغییرات جدید ناخوشایند تولد یک بچه ی جدید، ترس از والدین و یا رفتن به کودکستان .

همین طور ممکن است کودک بدون علت و طبق عادتی که در او تقویت شده است این کار را انجام دهد. اگر مکیدن انگشت در سنین بالا مخصوصاً در سالهای قبل از مدرسه رفتن مشاهده شود،  اختلال است و باید این مسئله را جدی گرفت.

عوارض و مشکلاتی که مکیدن می‌تواند به بار آورد:

اگر این اختلال در سنین مدرسه وجود داشته باشد باعث می‌شود که کودک از طرف دیگر همسالان مورد تمسخر قرار گیرد و باعث کاهش اعتماد به نفس در وی می‌شود.

 از دیگر مشکلات این است که هنگامی‌که کودک انگشت خود را می‌مکد باعث می‌شود دهانش باز بماند و عادت کند همیشه از طریق دهان تنفس کند.همچنین مکیدن انگشت در بعضی مواقع باعث می‌شود کودک به علت اینکه زبانش در حالت عادی نمی‌ماند سرزبانی صحبت کند.

 همین طور مکیدن انگشت می‌تواند یک کودک را آنقدر آرام کند که دیگر توجه ای به اطراف نداشته باشد مثل مدرسه و معلم. کودک خیال پرداز شده و نمی‌تواند به چیزی توجه و تمرکز کند.

 توصیه می‌شود والدین این مشکل را در این مواقع جدی بگیرند:

1- کودکان از 3 سال به بالا که اکثر مواقع انگشت می‌مکند.

2- کودکانی که زبانشان را موقع صحبت به پشت دندانها می‌گذارند و تلفظ خوب انجام نمی‌دهند.

3- مواقعی که رشد دندانها آغاز شده و مکیدن انگشت می‌تواند تأثیری در رشد دندانها داشته باشد.

4- زمانی که کودک به درجه ی درک مسائل رسیده باشد و بتواند مفهوم حرفهای شما را درک کند.

مکیدن انگشت در سنین بالا، معمولاً شبها قبل از خواب، موقع گرسنگی، هنگام تماشای تلویزیون، بی خوابی و بیماری و استرس مشاهده می‌شود.

کودکان معمولاً با روشهای مختلفی با استرس برخورد می‌کنند یکی از روشهای برخورد کودکان با استرس به دست آوردن امنیت از طریق مکیدن انگشت می‌باشد.

 

 برای از بین بردن این عادت معمولاً بعد از دوران شیرخوارگی استفاده از تنبیه،  تلخ کردن یا بستن شست و یا سرزنش و بی حرکت کردن آرنج بی فایده است و حتی موجب تشدید می‌شود.

 به یاد داشته باشید:

برخورد نادرست باعث می‌شود این عادت در کودک گسترش پیدا کند.

اگر شما بخواهید کودکی که اختلال مکیدن انگشت دارد از این کار دست بردارد، باید اول جستجو کنید که چرا این عادت را ترک نمی‌کند؟

* با چه شرایط استرس زایی دست به گریبان است؟

* شرایط خانواده و فاکتورهای اجتماعی تأثیر زیادی روی شخصیت بچه های بزرگتر دارد. آیا در مدرسه و یا خانه استرس وجود دارد؟

اگر والدین به علت انگشت مکیدن کودکشان پی ببرند، اغلب می‌توانند با تغییر آن علت، عادت کودکشان را ترک دهند زیرا اگر آن مسئله که باعث به وجود آمدن استرس در کودک شده حل شود کودک راحت تر عادتش را ترک می‌کند. گاهی هم کودکان انگشت خود را می‌مکند که جلب توجه کنند . حتی اگر این توجه منفی باشد،  از سوی والدین به خاطر انگشت مکیدن سرزنش می‌شوند.

 توصیه هایی برای از بین بردن عادت مکیدن انگشت:

با بچه ها صحبت کنید و بگویید که چرا باید این عادت را ترک کنند این ترک عادت به یکباره برای کودک مشکل است.

در ابتدا سعی کنید قرارهائی برای کودک بگذارید. برای مثال فقط هنگام تلویزون انگشتش را به دهان نبرد و به مرور زمان موقعیتها و زمانها را زیادتر کنید.

 با کودک قرار اشاره ای بگذارید و در نزد دیگران با آن اشاره ها به او بفهمانید که این کار را نکند.

 مکیدن انگشت برای کودکان بیشتر در مواقعی پیش می‌آید که بی کار هستند و یا عدم اطمینان دارند در این مواقع وسیله ای به دست او دهید تا حواسش پرت شود. مثل اسباب بازی و یا خوراکی خوشمزه و یا کاری را که دوست دارید به او محول کنید و یا در بازی با او همراه شوید و سرگرمش کنید.

بهترین و مؤثرترین شیوه آن است که کودک را به طور غیرمستقیم به سمت اصلاح رفتار نامطلوب فوق هدایت کنیم و او را به کارهایی که مورد علاقه اش می‌باشد واداریم تا به تدریج این عادت از بین برود.

از بین رفتن این عادت یک روزه امکان پذیر نیست . حداقل روی 3 ماه وقت فکر کنید.

با کودکان مثبت برخورد کنید او را تنبیه نکنید. وقتی انگشت خود را می‌مکد به او بی محلی کنید و وقتی این کار را انجام نمی‌دهد با او مثبت برخورد کنید و توجه تان را به او بیشتر کنید.

 هر روزی که انگشتش را نمی‌مکد روی کارت ستاره ای بچسبانید و در ازاء تعداد معینی از ستاره ها به او هدیه دهید.

اگر کودک خودش مایل است برای یادآوری بصری یک نوار چسب به انگشتش بچسبانید این مسئله می‌تواند به او کمک و یادآوری کند.

 هنگامی‌که کودک خواب است و انگشتش در دهانش است دستش را از دهانش خارج کنید.

در بعضی مواقع یک دندانپزشک می‌تواند به این قضیه کمک کند به این صورت که برای کودکان توضیح دهید مکیدن انگشت چه عوارضی می‌تواند روی دندانها داشته باشد و حتی گاهی تصویری از دندانهای نامرتب را به آنها می‌توان نشان داد. البته باید کودکان به درجه ی درک مسائل رسیده باشند تا بتواند متوجه صحبتها شوند. در کل موارد ذکر شده با ترکیب واکنش های مثبت والدین نسبت به کودک می‌تواند به ترک عادت انگشت مکیدن کمک کند.


- حدود ۴۵-۱۳% کودکان انگشتان خود را می مکند. این کار را کودکان در طی سال اول زندگی انجام می دهند.
- در سن ۴-۵/۳ سالگی اکثر این کودکان این عادت را خودبخود ترک می کنند.
- مکیدن انگشت برای شیرخوار از نظر مواجهه با احتیاجات روانی و تغذیه ای مهم است.
- کودکان تحت حالات مختلف، انگشتان خود را می مکند، وقتی که خواب هستند، زمانی که گرسنه هستند، وقتی در طی حالت افسردگی و حالت استرس زا هستند.
- توجه به تفاوتهای فردی بین کودکان و عادت مکیدن آنها را پزشک باید تشخیص دهد و باید آگاه باشند که بعضی از کودکان برای حمایت احساسی و امنیتی به مکیدن انگشت متکی هستند، در صورتی که بقیه آن را یک عادت پوچ و بیهوده می دانند که می توان آن را بدون ضربه های روانی ترک نمود.
- شدت مال اکلوژن حاصله از مکیدن انگشت به وسعت، تعداد دفعات و مدت دوام عادت بستگی دارد.
• وسعت: تا چه حد عادت بطور جدی دنبال می شود. ممکن است انگشت به طور غیرفعال در دهان قرار گیرد یا اینکه با جدیت زیاد مکیده شود.
• تعداد دفعات: آیا فقط برای چند دقیقه که کودک به خواب رفته از این عادت استفاده می شود یا اینکه دائماً انگشت در دهان می باشد.
• مدت دوام: تعداد سالهایی است که عادت ادامه داشته است.
- مال اکلوژنهای حاصله از مکیدن انگشت شامل:
• اوپن بایت قدامی، ایجاد اورجت و کاهش اوریابت
• کمتر کراس بایت خلفی دوطرفه
• کام بلند و گنبدی
• تنگی قوس فک بالا
- توصیه به والدین: اگر مکیدن انگشت در حدود ۴ سالگی قطع گردید مال اکلوژنها حاصله، خودبخود و در زمان رویش ثنایاهای دایمی تصحیح می شود.
- در تنظیم معالجه برای مکیدن انگشت بهتر است دندانپزشک مستقیماً با کودک رابطه برقرار نماید. والدین ساکت باشند می توان یک آینه به کودک داده مشکلات دندانی را به او نشان دهیم.
• مهم است کودک درک نماید که شما قصد سرزنش یا تنبیه را ندارید بلکه می خواهید در معالجه یک عادت زیان آور کمک کنید.
وقتی که دندانپزشک متقاعد شد که کودک حقیقتاً می خواهد عادت را ترک کند و هیچگونه احساس روانی بعدی پیش نمی آید.
- می توان یادآورهایی را به صورت Band-Aids، پالیش ناخن با  مواد بدطعم، روی شست یا انگشت قرار داده شود. وقتی کودک این انگشتان را در دهانش می گذارد فوراً به او یادآوری می شود که انگشتش را از دهانش بیرون بیاورد.
- در صورت بی کفایتی روشهای فوق الذکر، می توان به کودک انواع دستگاههای داخل دهانی را که می تواند قدرت مکیدن انگشت را کم نموده و جلوی لذت را بگیرد (ثابت و متحرک) توصیه کرد.
در دوره دندانهای شیری ناهنجاری ایجاد شود  با ترک عادت، فشارهای بافت نرم، مشکل را خودبخود برطرف می کنند.
اگر با رویش دندانهای دائمی ادامه داشته باشد درمان ارتودنسی حتماً احتیاج است زیرا تنگی قوس بالا خودبخود اصلاح نمی شود ولی با expansion فک بالا، این بایت قدامی و پروتروژن ثنایاها خودبخود اصلاح می گردد.

بوی دهان علل و نحوه درمان

منشا بوی دهان که تحت هر شرایطی آزار دهنده است  عبارتند از:

  1. بوی موادی که احتمالا در طی روز مصرف کرده باشیم از قبیل سیر، پیاز، الکل ، سیگار و......
  2. بوی نامطبوع ناشی از بهداشت دهان و دندان ضعیف .....
  3. بوی ناشی از حلق و لوزه ها و سینوس های فکی که در کل تحت نام مجاورات دهان و دندان از آنها یاد میشود ....
  4. بوی ناشی از بیماریهای سیستمیک از قبیل آبسه های ریه ، دیابت ،ناراحتی های گوارشی و غیره

در یک دید کلی بوی دهان حتما یک علتی دارد و اینطور نیست که بگوئیم دهان فلانی بد بو است و نمیشود کاری کرد؟! دهان هر فردی با هر نژاد و ملیتی در شرایط سالم نباید بوئی داشته باشد .آگر بوئی مشاهده میشود صد در صد علتی دارد که خارج از این چهار موردی که ذکر شد نمیتواند باشد. این اصل مهمی است که خیلی به آن بی توجه هستند (علی رغم سادگی موضوع) مثلا من افراد زیادی را دیده ام که در مطب به من میگوید ... دکتر هر کاری میکنم بوی دهانم خوب نمیشود؟! مواردی هم که میشود علت بوی دهان را تشخیص داد و عملا نمیشود کاری کرد بسیار نادر است و تنها در یک مورد که بیماران دیابتی آن هم بعضی از موارد ممکن است دهانشان بوی استون مانندی بدهد که عملا نمیشود کاری کرد.... بقیه قابل درمان هستند و حداقل قابل کنترل ......

حال به توضیح چهار مورد بالا میپردازیم

بوی موادی که احتمالا در طی روز مصرف کرده باشیم

بوی  مواد مصرفی با کاهش مصرف و یا عدم مصرف برطرف شده و اثر پایداری ندارد حتی افراد سیگاری هم بعد از اینکه مدتی از ترک سیگارشان گذشته باشد بدون اینکه احتیاج به کار خاصی داشته باشد بوی بد آن بمرور از بین میرود مواد تندی مثل سیر غیر از اینکه در محیط دهان خورده ریزه های آن باقی میماند از طریق  سیستم گوارشی هم  برای مدتی باعث انتشار بو میشود .جویدن آدامس و خوب مسواک زدن در کاهش بو موثر خواهد بود .

بوی نامطبوع ناشی از بهداشت دهان و دندان ضعیف

بوی ناشی از عدم رعایت بهداشت دهان و دندان شایعترین نوع بوی بد دهان میباشد .بخوبی میدانید که محیط دهان پر از میکروارگانیزم های مختلف است که به طور طبیعی در محیط دهان بدون ایجاد مشکل خاصی وجود دارند .... مصرف مواد غذائی اگر منجر به این شود که خرده ریزه های این مواد مصرفی در محیط دهان باقی بمانند این میکروارگانیسم ها شروع به تجزیه این مواد کرده و حاصل آن محصولات گازدار مختلف است که بسته به نوع مواد تجزیه شده دارای بوهای متفاوت میباشد .رسالت اصلی مسواک زدن و استفاده از نخ دندان این است که محیط دهان را از هر نوع مواد باقی مانده پاک کرده و این روند را مختل سازد ( روند تجزیه مواد باقی مانده) حال به هر علتی نتوانیم در تمیز کردن این محیط موفق شویم غیر از مشکلات دندانی و لثه ای که ممکن است بوجود آید از عوارض طبیعی آن بوی بد دهان خواهد بود . نواحی که من به تجربه دریافته ام که شکست در تمیز کردن آنها منجر به بو گرفتن محیط دهان میشود را برای شما مطرح میکنم:

  1. دندانهای پوسیده : پوسیدگی دندانها با توجه به اینکه ایجاد حفره هائی را در داخل دندان ایجاد میکند عملا مانع تمیزکردن این محیط توسط مسواک گشته علاوه بر اینکه روند پوسیدگی را تسریع میکند باعث ایجاد محیطی برای رشد میروارگانیسم هاشده و غذا های مصرفی هم که در این حفره ها باقی میماند دست به دست هم داده و باعث بوی دهان میشود .... این پوسیدگی ها ممکن است از بین دندانها باشد و یا احتمالا در زیر پرگردگی های قبلی بوجود آید . و شما با دید مستقیم نبینید ..... لذا معاینه توسط دندانپزشک و متعاقب آن پر کردن دندانهای پوسیده در رفع بوی دهان موثر خواهد بود
  2. انواع بیماری های لثه : لثه هائی که ملتهب و متورم هستند محیط مناسبی برای تجمغ غذائی و میکروارگانیسم ها هستند .در ضمن در یک لثه بیمار پاکت هائی بین لثه و دندان ایجاد میشود که از یک میلیمتر تا چندین میلیمتر ممکن است که عمق داشته باشد و عملا مسواک قدرت تمیز کردن این فضا ها را ندارد و همین امر باعث ایجاد محیط های مناسبی برای تولید گاز های نامطبوع که حاصل عملکرد میکروارگانیسم ها بر روی غذا های باقی مانده است میشود ...... درمان بیماری های لثه در هر حدی که باشد صددرصد در رفع این بوها موثر خواهد بود ..... در بعضی بیماری های پیشرفته لثه خود لثه عفونی هم بوی شدیدی دارد و میکروبها شروع به تخریب لثه میکنند که همراه با بوی تعفن شدید است
  3. نواحی که تمیز کردن آن با مسواک و نخ دندان مشکل است: این نواحی عبارت است از:
  • ناحیه دیواره پشتی دندان عقل که به خاطر دسترسی مشکل .....تمیز کردن آن خوب صورت نمیگیرد و حالت تهوع و نبودن فضای کافی برای رشد دندان عقل هم این وضعیت را تشدید میکند و همین ناحیه محلی برای تجمع میکروبی میگردد 
  • ناحیه سطح زبان بخصوص قسمت خلفی آن که پرز های درازتر و بزرگتری دارد و بعد از غذا خودن در این نواهی خورده غذائی مانده متعفن شده و باعث بوی دهان میگردد. مسواک زدن سطح زبان در رفع بوهائی که از این ناحیه منشا گرفته خیلی موثر خواهد بود
  • زیر پر کردگی های نامناسب و پروتز های ثابتی که در دهان دارید: پروتز هائی که در دهان دارید از هر نوعی که باشد نحوه تمیز کردن خاص خودش را دارد که حتما باید از دندانپزشک خو بپرسید .پروتز های ثابت هم تکنیک های خاصی را برای تمیز کردن لازم دارد که عدم تمیز بودن زیر آن باعث گیر غذائی و آغاز ایجاد بوهای نامطبوع است . اگر پروتز ثابت به طور مناسب ساخته نشود به طوری که غیر قابل تمیز کردن باشد با هیچ راهی نمیشود آنها را تمیز کرد و باید تعویض کردد. پر کردگی های نامناسب بخصوص پر کردگی هائی که با آمالگام صورت گرفته و از دیواره دندان بیرون زده تر پر میشود را هم نمیشود با مسواک و نخ دندان تمیز کرد و بایستی تعویض گردد .

در صورتی که تمامی این مشکلات در محیط دهان و دندان رفع شده باشد دیگر امکان اینکه بوی دهان داشته باشیم نخواهد بود به شرطی که این بو از ناحیه دهان و دندان باشد .....اکثرا افرادی که از بهداشت خوبی برخوردارند و لی باز از بوی دهان رنج میبرند به مجاورات دهان که عبارت است از چین های مختلفی که در حلق وجود دارد لوزه ها ،سینوسهای فکی .غافل هستند. پس میرسیم به قسمت سوم مبحث:

بوی ناشی از حلق و لوزه ها و سینوس های فکی که در کل تحت نام مجاورات دهان و دندان از آنها یاد میشود

 مجاورات دهان و دندان:اگر ته گلوی خود را بخوبی در آینه نگاه کنید متوجه میشوید که بعد از اتمام دندانها و هنوز به لوزه ها نرسیده چین های مختلفی وجود دارد که تمامی آنها محیط مناسبی برای گیر غذائی میباشد در ضمن خود لوزه ها بخصوص در افرادی که سابقه عفونت های متعدد در ناحیه لوزه دارند لوزه ها به صورت نمای گل کلمی در میاید که همراه با شیار های گاهاً عمیق است و این شیار های روی لوزه ها هم باعث تجمع غذائی در این نواحی میشود که همه این محیط ها میتواند باعث بوهای وحشت ناکی در محیط دهان شود بدون اینکه مشکلی به لحاظ دهان و دندان داشته باشید .رسیدگی به این نواحی از مسئولیت های دندانپزشک خارج است و باید توسط متخصص گوش و حلق و بینی رسیدگی گردد. ما معمولا بعد از اطمینان از نبودن مسئله ای در محیط دهان بیماران را برای چک کردن مجاورات دهان بخصوص لوزه ها و سینوسها به این متخصصین ارجاع میدهیم . 

 بعضی مواقع بیمارانی که لوزه های بزرگ و شیار دار دارند مواد مصرفی مانند آجیل و پسته . تخمه و... در این شیار ها جایگزین میشوند.و بوی بدی ایجاد میکنند که حتی با قرقره کردن معمولی هم برطرف نمیشود .معمولا متخصصین گوش و حلق و بینی با دوشیدن این لوزه ها ( فشار لوزه ها و تخلیه و شستشوی آن ) نسبت به این مشکل اقدام میکنند . من چند مورد را دیده ام که بعد از این کار بوی نامطبوع دهان نیز رفع شده است.

از دیگر مجاورات دهان که میتواند باعث بوی بد دهان شود سینوس های فکی میباشد. سینوسها حفره هائی در داخل استخوان های مختلف جمجمه واقع شده و توسط مجراهائی به حفره بینی و  از آنجا به ناحیه حلق  و دهان به طریقی مربوط هستند این حفره ها در صورت عفونی شدن که در کل به سینوزیت مشهور است با بوی نامطبوعی همراه است که همراه با تنفس بیمار ما متوجه این بو میشویم و در صورتی که این سینوزیت به صورت مزمن در آید دائما ترشحاتی خواهد داست که این ترشحات همراه با بوی زننده است و در مواردی از بیماران که از بوی بد دهان رنج میبرند این موارد را مشاهده کرده ام که باز این موارد باید توسط متخصصین گوش و حلق و بینی درمان گردد.

بوی ناشی از بیماریهای سیستمیک از قبیل آبسه های ریه ، دیابت ،ناراحتی های گوارشی و غیره

 چهارمین مورد از منشا بوی دهان بیماری های سیستمیک و بیماری های گوناگونی است که به ناحیه دهان مربوط هستند . از جمله این بیماری ها بیماریهای گوارشی و بیماری های تنفسی است ..... من از ذکر جزئیات علمی این بیماری ها خودداری میکنم چون این یک مقاله کاربردی برای عموم هست و زیاد تو بهر جزئیات علمی کار نباید رفت فقط به دو مورد اشاره میکنم که یکی عفونت های حاد ریوی و آبسه هائی که در ریه ممکن است وجود داشته باشد . این آبسه های ریوی بوی بدی را هنگام تنفس ایجاد میکند و در مان آن توسط متخصصین داخلی باید صورت گیرد . مورد دوم بیماری دیابت شیرین است که ممکن است بوی بدی را ایجاد بکند .بیماری های مختلف گوارشی و معده از جمله سرطان معده در موارد بسیار نادر باعث بوی دهان میشود مقوله ای تخصصی است و از عوارض بسیار جزئی این بیماری ها میباشد که با درمان این بیماری ها این بوی دهان نیز برطرف میگردد

چند نکته در مورد درمان بوی دهان :

  1. به نظر من هر فردی بوی بد دهان را در مورد خودش و سایرین تجربه کرده است .بوی دهان ممکن است مقطعی باشد بخصوص بوهائی که صبح موقع بیدار شدن ازخواب مشاهده میشود و بعد از خوردن صبحانه و مسواک زدن برطرف میشود . این بوی صبحگاهی طبیعی است و و به علت کاهش بزاق در طی شب و در ضمن عدم فعالیت محیط دهان در کل زمینه ای برای فعالیت میکرو ارگانیسم ها فراهم میکند که بعد از یک وعده غذا خوردن رفع میشود . لذا در صورتی که صبح صبحانه نخورده اید مواظب صحبت کردن خود باشید
  2. از اطرافیان نزدیک خود بخواهید که اگر بوی بدی از دهان شما متوجه شدن حتما تذکر دهند چون افراد جامعه وقتی متوجه بو میشوند هیچ وقت به زبان نمی آورند ولی اثر بد شخصیتی خود را میگذارد.... آشنایان نزدیک این لطف را در حق ما بکنند و تذکر دهند از این ضربه شدید به شخصیت مان جلو گیری میکنند.
  3. اگر در فردی متوجه بوی بد شدیم باید سعی کنیم به طور غیر مستقیم مطرح کنیم طرح مستقیم ممکن است ضربه روحی شدیدی ایجاد کند بخصوص که ارتباط عاطفی با هم داشته باشیم .... اگر هم متذکر نشویم باز رفتار مسئولانه ای نکرده ایم طرح غیر مستقیم بهترین وسیله است ....
  4. در صورتی که متوجه شدیم که دهانمان بو میدهد برای درمان اولین مرحله مراجعه به دندانپزشک و مشورت با آن است .دندانپزشک با یک معاینه کامل میتواند علت بوی دهان شما را تشخیص و درمان کند این درمان میتواند شامل جرم گیری آموزش مسواک زدن و استفاده از نخ دندان .... ترمیم دندانهای پوسیده و..... باشد ..... در صورت اطمینان از ناحیه دهان و دندان اگر مشکل بوی دهان رفع نگردید حتما باید به یک متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید و لوزه ها و حلق و سینوسها ی فکی را چک کنید حتما مشکل شما حل خواهد شد سایر مواردی که میتواند باعث بوی دهان شود آنقدر نادر است که طرح آنها اصلا کاربرد عملی ندارد .....
  5. افرادی هستند که دچار توهم بوی بد دهان هستند .... به این صورت که دهانشان بو نمیدهد ولی همیشه از این وحشت دارند که دهانشان بو میدهد .... این توهم بعضی مواقع آنقدر شدید است که در روابط اجتماعی فرد اثر نامطلوب میگذارد .... من این بیماران را در چندین مورد مشاهده کرده ام و بارها بهشون گفته ام که بوی بدی ندارند ولی باز این وسواس را دارند..... مشاوره با روانپزشک و علت یابی آن بسیار موثر خواهد بود.
  6. غرغره کردن با دهانشویه های مختلف را حتما در دستور کار روزانه بهداشتی خود قرار دهید ..... من دهانشویه ماتریکا که وطنی است و کاملا گیاهی است و از عصاره مایع گل بابونه تهیه شده را تجربه کرده ام و برای بیماران هم توصیه میکنم. منبع:irandentist.info