تبخال چیست؟

تبخال ناشى از ویروس "هرپس سیمپلکس"(Herpes Simplex Virus) یا ویروس تبخال ساده است و عارضه اى واگیردار است.

احتمالاً بسیارى از شما تجربه ی زدن تبخال را داشته اید: گوشه لبتان شروع به مورمور کردن مى کند و یک نقطه کوچک و سفت که نمى توانید آن را ببینید، روى لبتان ظاهر مى شود.

پس از یکى دو روز تاول هاى قرمزرنگى روى لبتان به وجود مى‌آید، این همان تبخال معروف است که احتمالاً موقع خواب پدیدار شده است و راهى براى پنهان کردن یا برطرف کردن سریع آن وجود ندارد.

تبخال کاملاً با " آفت" - که بعضى افراد آن را با تبخال اشتباه می‌کنند - متفاوت است. آفت ها معمولاً مسرى نیستند و زخم هایى هستند که بر روى بافت‌هاى نرم درون دهان به وجود مى آیند، جایى که تبخال نمى‌زند.

تبخال بیمارى شایعى است، اگرچه نمى‌توان تبخال را معالجه کرد یا به کلى از آن پیشگیرى کرد، اما راه هایى وجود دارد که مى تواند توالى بروز آن را کاهش دهد یا مدت بروز آن را محدود کند.

علائم و نشانه هاى تبخال

علائم و نشانه هاى تبخال این موارد هستند:

تاول هاى کوچک و دردناک پُر از مایع که روى منطقه برجسته، قرمز و دردناک پوستتان قرار دارند.

درد یا مورمور شدن که اغلب یکى دو روز پیش از ظهور تاول‌ها احساس می شود.

معمولاً 7 تا 10 روز طول مى‌کشد تا تبخال برطرف شود. تبخال معمولاً روى لب‌ها ظاهر مى شود. اما گاهى روى سوراخ هاى بینى، چانه یا انگشتان دست هم دیده مى‌شود. گرچه غیر معمول است، اما ممکن است تبخال در داخل دهان هم بروز کند(اما تنها بر روى لثه ها یا کام سخت که در سقف قرار دارد).

اگر زخمى روى بافت هاى نرم درون دهانتان ظاهر شود ممکن است آفت باشد، ولى مطمئناً تبخال نیست.

علائم تبخال ممکن است حداکثر تا 20 روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس ظاهر نشود و معمولاً 7 تا 10 روز طول مى‌کشد. تاول ها شکل مى‌گیرند، مى‌ترکند و ترشح مى‌کنند. سپس کبره زردرنگى تشکیل مى شود و نهایتاً با ریختن آن، پوست صورتى رنگى در زیر ظاهر مى‌شود و تبخال بدون گذاشتن جا بهبود مى یابد.

علل تبخال

گونه هاى معینى از ویروس هرپس باعث تبخال مى‌شود.

ویروس "هرپس سیمپلکس نوع ?" (HSV1) معمولاً در صورت، تبخال ایجاد مى‌کند. ویروس "هرپس سیمپلکس نوع ?" (HSV2) مسئول ایجاد تبخال هاى تناسلى است. با این حال هر دو نوع ویروس مى توانند هم در ناحیه صورت و هم در دستگاه تناسلى تبخال ایجاد کنند.

زمانی تبخال به شما سرایت مى‌کند که با شخصى که داراى ضایعه فعال است تماس بگیرید. استفاده مشترک از ظروف غذا، تیغ و حوله مى تواند باعث سرایت عفونت شود.

هنگامى که یک بار به تبخال مبتلا مى‌شوید، ویروس در سلول‌هاى عصبى پوست‌تان نهفته باقى مى‌ماند و ممکن است دوباره به صورت عفونتى فعال در همان محل اول یا نزدیک به آن ظاهر شود. در این صورت ممکن است در محل قبلى، احساس خارش یا برآمدگى کنید.

تب، قاعدگى، استرس و قرار گرفتن در معرض نور خورشید ممکن است باعث عود تبخال شود.

چه وقت باید به پزشک مراجعه کرد؟

تبخال‌ها عموماً بدون درمان بهبود مى‌یابند. اما در موارد زیر باید به پزشک مراجعه کنید:

- دچار بیمارى دیگرى هستید که باعث اختلال دستگاه ایمنى شما شده است.

- تبخال هایى دارید که پس از یک تا دو هفته به خودى خود بهبود نمى‌یابند.

- علائم بیمارى شدید است.

- عودهاى مکرر تبخال در شما رخ مى‌دهد.

عوارض تبخال

تبخال مسرى است. ویروس تبخال مى‌تواند از طریق پوست، از شخصى به شخص دیگر منتقل شود.

ویروس "هرپس سیمپلکس" مى تواند حتى زمانى که تاول‌ها ظاهر نشده‌اند مسرى باشد، اما بیشترین خطر انتقال عفونت زمانى است که تاول ها ظاهر مى‌شوند تا زمانى که آنها کاملاً خشک مى‌شوند و کبره مى‌بندند.

اگر به تبخال مبتلا هستید، از تماس با نوزادان، افراد مبتلا به اگزما (التهاب پوستى ناشى از آلرژى) یا افراد دچار اختلال دستگاه ایمنى مثل مبتلایان به سرطان، ایدز یا گیرنده پیوند عضو خوددارى کنید.

عفونت تبخالى چشم که باعث ایجاد جوشگاه بر روى قرنیه مى شود، یکى از علل مهم کورى است. این عارضه نیاز به درمان فورى پزشکى دارد.

درمان

تبخال عموماً بدون نیاز به درمان پس از 7 تا 10 روز برطرف مى‌شود. اگر به حملات مکرر تبخالى دچار مى‌شوید، پزشکتان ممکن است داروهاى ضد ویروسى برایتان تجویز کند.

استفاده از دارو مى تواند طول دوره ابتلا به تبخال را کوتاه کند و درد شما را کاهش دهد.

پیشگیرى

براى اینکه از ابتلا به  تبخال پیشگیرى کنید و یا نگذارید تبخال به سایر نقاط بدنتان یا افراد دیگر منتقل شود، به توصیه هاى زیر عمل کنید:

*از بوسیدن یا تماس پوستى با افراد مبتلا به تبخال، در زمانى که تاول روى پوست آنها وجود دارد خوددارى کنید. ویروس مى تواند تا هنگامى که ترشحات مرطوب در تاول وجود دارند، انتقال یابد.

* از وسائل مشترک استفاده نکنید. وسائل غذاخورى، حوله ها و سایر چیزهاى شبیه به آنها مى تواند در صورت وجود تاول ها، باعث انتقال بیمارى شود.

*دست هایتان را تمیز نگه دارید: اگر مبتلا به تبخال هستید، قبل از لمس کردن افراد دیگر، دست هایتان را بشویید.

*مراقب لمس کردن سایر نقاط بدنتان باشید، به خصوص چشم ها و دستگاه تناسلى، به گسترش عفونت حساسند.

*از عوامل تحریک کننده بپرهیزید. از جمله وضعیت هایى که ظهور تبخال را تحریک مى کنند، قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید است.

*از کرم هاى ضدآفتاب استفاده کنید. کرم ضدآفتاب را پیش از قرار گرفتن طولانى مدت زیر آفتاب، چه در تابستان و چه در زمستان، روى لب ها و صورتتان بمالید تا از ظهور تبخال پیشگیرى کنید.

مراقبت شخصى

تبخال معمولاً بدون درمان ناپدید مى‌شود. در طول مدتى که تبخال وجود دارد، با رعایت نکات زیر مى توانید از ناراحتى رهایى یابید:

استفاده از کرم ها: کرم هاى معمولى که بدون نسخه پزشک به فروش مى رسند ممکن است راحتى شما را فراهم کنند، اما انتظار نداشته باشید که بهبودى را تسریع کنند.

استفاده از مسکن ها: از جمله آسپیرین، استامینوفن و ایبوپروفن براى تخفیف درد. به کودکان هیچ گاه آسپیرین ندهید. آسپیرین مى تواند یک عارضه نادر و بالقوه کشنده را به نام نشانگان "راى" در کودک ایجاد کند.

استفاده از گرما یا سرما

اجازه بهبود به ضایعه بدهید: از فشار دادن، کندن یا سوراخ کردن تاول‌ها بپرهیزید.

برگرفته از سایت: tebyan.net

آفت دهانی و راههای درمان

آفت دهان چیست؟آفت نوعی از زخم‌های دهان محسوب می‌شود. برخی اصطلاحات متداول که برای این زخم‌ها به کار می‌رود عبارتند از: زخم‌های کوچک راجعه آفتی و نیز استوماتیت آفتی راجعه.

علت ایجاد آفت چیست؟مکانیسم دقیق ایجاد آفت هنوز به درستی روشن نیست. ولی به نظر می‌رسد واکنش‌های ایمنی بدن بیمار در ایجاد آن دخیل باشد. زخم‌های آفتی وقتی ایجاد می‌شوند که به دلایل نامشخص سیستم ایمنی بیمار وجود یک مولکول ناشناخته را اعلام می‌دارد. حضور این مولکولها باعث حمله لنفوسیت‌ها خواهد شد. (همانند حمله همین سلولها به بافت پیوند شده به بیمار). نتیجه این فرآیند پیدایش زخم‌های آفتی خواهد بود.

چه عواملی باعث پیدایش آفت دهان می‌شوند؟عوامل مختلفی باعث پیدایش زخم‌های آفتی می‌شوند. هر یک یا ترکیبی از این موارد می‌تواند در پیدایش زخم‌های آفتی نقش داشته باشد:
1 - استرس‌های روحی روانی(مثلاًافزایش زخم‌های آفتی نزدیک امتحانات دانشجویان)
2 - کمبودهای ویتامینی :مثلاً کمبود ویتامین‌های B1, B2, B6, Bو C

3 - کمبود سایر مواد تغذیه‌ای: مثل کمبود روی, اسید فولیک, آهن, کلسیم, سلنیم

4 - آلرژی (حساسیت): مثلاً آلرژی‌های غذایی(مثل آلرژی به گلوتن و یا میوه‌هائی مثل لیمو, پرتقال, سیب, گوجه‌فرنگی و یا توت‌فرنگی, پنیر و سایر لبنیات, شکلات, گردو)و یا, افزودنی‌های خوراکی(مثل سینامون آلدئید و یا بنزوئیک اسید)و یا سایر مواد مثل آدامس, مواد دندانپزشکی, داروها و غیره
5 - تغییرات هورمونی: مثلاً افزایش زخم‌های آفتی در خانمها در زمان عادت ماهیانه و یا کاهش زخمهای آفتی در دوران بارداری
6 - مسائل ژنتیکی: شیوع بیشتر آفت در فرزندان بیماران مبتلا در مقایسه با افراد سالم
7 - عوامل عفونی
8 - شرایط پزشکی خاص و بیماریهای مشخص مثل اختلال عمل نوتروفیلی, بیماری بهجت, بیماری التهابی روده, بیماری سیلیاک و کراون و بیماران مبتلا به ایدز
9 - خمیر دندانها یا دهانشویه‌های حاوی سدیم لوریل سولفات (SLS)
10 - تروما یا آسیب به مخاط دهان (مثلاً تحریک مخاط در اثر یک دندان تیز یا بعضی غذاها)

داروها: مثل داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی, بتابلاکرها, داروهای شیمی‌ درمانی که همگی ارتباطی با بروز آفت‌های دهان دارند.

درمان آ‏فت دهان هرچند درمان قطعی برای آفت وجود ندارد ولی روشهایی هست که در کاهش مدت زمان حضور زخم و نیز کاهش درد و ناراحتی بیمار مؤثر است.
1- استفاده از خمیردندانهایی که حاوی سدیم لوریل‌سولفات نباشند.
2- استفاده از محصولاتی که مثل Orabase با ایجاد یک لایه محافظ روی زخم‌ها مانع تحریک آنها توسط عوامل محیطی می‌شوند.
3- محصولات بی‌حس کننده موضعی (مثل لیدوکائین, بنزوکائین)
4- داروهای ضدباکتریایی (مثل سولفات مس و ...)
5- داروهایی که سطح زخم‌های آفتی را شستشو می‌دهند (مثل پراکسید هیدروژن و کار با میدپراکسید)
6- ترکیب شیر منیزی و دیفن‌هیدرامین با نسبت مساوی 4 تا 6 بار در روز
7- داروهای گیاهی: برخی عصاره‌های گیاهی باعث تخفیف علائم بیماران آفتی می‌شوند
8- مصرف مرتب وروزانه ماست که محتوی لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس باشد
9- کاهش عوامل آسیب زننده(تروماتیک) دهان مثل دندانهای شکسته, جرم زیاد, پرکردگی‌های تیز و ...
10- رعایت بهداشت دهان به صورت دقیق و منظم
11- عدم مصرف غذاهایی که ایجاد آفت را تشدید می‌نمایند. (مثل غذاهای آلرژیک)
12- درصورت کمبود تغذیه‌ای بایستی مکمل مولتی‌ویتامین مصرف شود.
13- عدم مصرف غذاها و مایعات محرک مثل آب‌لیمو یا رب‌گوجه‌ و ...
14- کاهش استرس
15- داروهای ضدالتهابی که توسط پزشک تجویز می‌شوند: مثل آفتازولAphthasol, Kenalog in orabase که همان تریامسینولون استوناید بوده و به نام تجاری Adcortyl در بازار ایران وجود دارد.
16- داروهای مهارکننده کلاژناز مثل تتراسایکلین و Peridex یا کلرهگزیدین گلوکانات .درمان با کلرهگزیدین می‌تواند سرعت بهبود زخم‌های آفتی را بهبود بخشد.

برگرفته از سایت:

http://publicrelations.tums.ac.ir

مراحل عصب کشی (Root Canal )

خیلی از شماها حد اقل یک بار عصب کشی را تجربه کرده اید .... معمولا کسی که کارش به عصب کشی میرسد قبل از اون یک دوره درد دندان را تحمل کرده است و معمولا خود مراحل عصب کشی هم ممکن است همراه با درد باشد و در نهایت بعد از عصب کشی هم ممکن است چند روزی درد داشته باشیم ..... همه اینها باعث میشود که عصب کشی  یاد آور درد برایمان باشد بریم سر اصل مطلب ....

          ۱- با ساختمان دندان سالم آشنا شدید اینهم تصویر دندانی که دچار پوسیدگی شده و به عصب رسیده .... ورود میکروبها به پالپ دندان باعث ایجاد التهاب در پالپ شده و این التهاب باعث افرایش حجم پالپ شده و با توجه به اینکه پالپ دندان در یک محفظه بسته واقع شده باعث افزایش شدید فشار داخلی پالپ میشود .... این افزایش فشار منجر به فشار آمدن به پایانه های عصب دندان شده و دندان درد شروع میشود .... علت اینکه دندان درد شبها بیشتر است این است که موقعی که دراز میکشیم این فشار داخلی پالپ دندان باز هم بیشتر میشود.... در زمانهای قدیم به تجربه دریافته بودند و سیخ داغ شده به محل پوسیدگی وارد میکردند دندان درد خوب میشد ... علت آن بود که با سوراخ کردن سقف پالپ و جاری شدن خون فشار داخل پالپ کاهش پیدا کرده و درد کم میشد .... ماهم در مطب جلسه اول چنین کاری میکنیم البته مدرنتر ؟!.... و با بیحسی و فرز و توربین دندانپزشکی پالپ را باز کرده و پانسمان میکنیم و این کار باعث خوب شدن دندان درد میشود

           ۲- بعد از تمیز کردن و برداشتن پوسیدگی به کانالهای داخل ریشه دسترسی پیدا میکنیم .... این کانالها باید از هر نوع بافت نرم و احتمالا میکروبها و .... پاکسازی شده و کانالها فرم داده شوند .... این کار به وسیله فایلها انجام میشود و بعد از این مرحله کانالهای ریشه آماده پر کردن میشود .

          ۳- کانالهای ریشه با موادی به نام گوتا پرکا پر میگردد... این مواد سازگار با نسوج انسانی است و موادی همراه دارد که باعث مشاهده آن توسط رادیوگرافی میشود و در ضمن توانائی شکل پذیری و فشرده شدن را پیدا میکنن ... تا این مرحله به دو بار رادیو گرافی نیاز است تا بشود طول کامل ریشه دندان را اندازه گرفته و از پر شدن کامل ریشه مطمئن شد .... پر کردن کامل و سیل آن اهمیت بسزائی دارد و عدم مهر و موم شدم کامل ریشه باعث شکست درمان ریشه دندان خواهد شد ...بعد از پر کردن ریشه معمولا دندان با پانسمان موقت پر میشود به دو علت .... اول اینکه این درمانها وقت گیر است و معمولا بیمار خسته میشود .... در ثانی این کارها احتمال درد و ناراحتی های بعد عصب کسی را به همراه دارد که معمولا پر کردن کامل را برای جلسه بعد و اطمینان از قطع شدن درد احتمالی موکول میکنیم ....

           ۴-ترمیم تاج دندانهای عصب کشی شده باید با دقت صورت بگیرد چون هم نسج دندانی زیادی تخریب شده و هم به علت عصب کشی دندان خشک و شکننده میشود .... معمولا دندانهای عصب کشی شده باید با پین داخل کانال همراه با یک ماده محکم مثل آمالگام پر شده و بعد حتما روکش گردد ... هر چند روکش دندان هزینه بردار است اما ارزش آن را دارد که از شکست احتمالی دیواره های دندان جلو گیری کند....  ...معمولا ضایعات نوک ریشه و آبسه احتمالی با یک درمان خوب ریشه بهبودی پیدا میکند

برگرفته از سایت:

www.irandentist.info

آمالگام

     آمالگام قدیمی ترین ماده پرکننده دندان می باشد که هنوز هم مورد استفاده بوده و کارآیی زیادی دارد. اولین آمالگام در اوائل قرن نوزدهم (سال 1819) به دندانپزشکی عرضه شد. آمالگام های اولیه را از سوهان نمودن سکه های نقره و مخلوط کردن آنها با جیوه بدست می آوردند.

ترکیب آمالگام چیست؟
     پودر آمالگام آلیاژی عمدتاً متشکل از نقره، مس و قلع می باشد که بیشترین درصد مواد متشکله آن نقره می باشد. در مطب های دندانپزشکی این پودر با جیوه مخلوط شده و بصورت آلیاژ آمالگام مورد استفاده قرار می گیرد.

مزایای آمالگام چیست؟
     با توجه به حدود دو قرن استفاده از این مواد، آمالگام به عنوان یکی از بهترین مواد ترمیمی شناخته شده می باشد. مقاومت آمالگام در برابر فشارهای سنگین جویدن زیاد می باشد. بعد از اختلاط پودر آمالگام با جیوه، بصورت خمیری درآمده که براحتی در حفرات دندان تراش خورده گذاشته شده و سپس سخت می گردد. بنابراین کاربرد راحت آن یک امتیاز محسوب می گردد و با توجه به کوتاهی زمان کار، هزینه آن از کامپوزیت ها (مواد ترمیمی همرنگ دندان) کمتر می باشد.

آیا جیوه موجود در آمالگام سمی است؟
     فلز جیوه و بخار جیوه و ترکیبات آلی آن دارای سمیت زیادی بوده و برای انسان ضرر دارد، ولی جیوه موجود در آمالگام بصورت ترکیب معدنی آن می باشد که دارای سمیت بسیار کمتری نسبت به بقیه حالات جیوه می باشد و تحقیقات نشان داده است که مقدار جیوه ای که از اشخاصی که متوسط 8 عدد پرکردگی آمالگام داشته اند متصاعد می شود کمتر از حد مجاز جیوه ای است که کارگران معادن جیوه می توانند دریافت کنند.

معایب آمالگام چیست؟
     آمالگام همرنگ دندان نبوده و به رنگ فلز می باشد، ضمناً نیاز به زمانی نسبتاً طولانی (تا چند ساعت) برای سخت شدن دارد و به دلیل ماهیت فلزی عایق حرارتی و الکتریکی نمی باشد.

علت تغییر رنگ بعضی از پرکردگی های آمالگام چیست؟
     ترکیبات نقره موجود در آمالگام مستعد تغییر رنگ بوده، بخصوص در تماس با مواد غذایی سولفوردار مانند تخم مرغ، رنگ آن مقداری تیره می گردد که با توجه به اینکه دندانهای خلفی با آن پر می شوند و دیده نمی شوند جای نگرانی وجود ندارد.

علت اینکه گاهی با کشیدن زرورق پوشش شکلات و سیگار بر پرکردگی آمالگام، دندان تحریک میگردد چیست؟
     تماس دو فلز نا متجانس در دهان در مجاورت بزاق ایجاد یک جریان الکتریکی گذرا می کند که گالوانیک نام دارد. تماس قاشق مسی یا زرورق آلومینیومی با پرکردگی آمالگام ممکن است این جریان الکتریکی را بوجود آورد ولی با قاشق های استیل این حالت یا اتفاق نمی افتد و یا کمتراست و در کل نباید نگران بود.

چرا بعضی از پرکردگی ها می شکنند و یا خالی می شوند؟
     دندانی که ترمیم می گردد مسلماً مثل حالت اولی که سالم و دست نخورده و بدون پوسیدگی بوده مقاومت ندارد و همانند چینی بند زده شده است و احتیاج به مراقبت بیشتری دارد. ضمناً به دلیل اینکه آمالگام به دندان نمی چسبند نیاز به حفره گیردار دارد. رعایت بهداشت دهان ودندان و دستوراتی که دندانپزشک می دهداز موارد شکست می کاهد. عدم رعایت موازین بهداشتی و توصیه های مراقبتی باعث عود پوسیدگی در نسج دندانی باقیمانده می شود. علاوه بر این فشارهای زیاد سیستم جونده، رفتن یک جسم سخت مثل سنگ روی پرکردگی به هنگام غذا خوردن و ضعیف بودن دیواره های حفره سبب ساز می باشند. مقدار نسج باقیمانده، وسعت و عمق حفره، محل آن و دندان درگیر نیز از مواردی هستند که در دوام و عمر دندان ترمیم شده دخالت دارند.

از پرکردگی های آمالگام چگونه باید مراقبت کرد؟
     عمده سختی آمالگام در ساعت اول بعد از ترمیم ایجاد می گردد. بعد از پر کردن دندان با آمالگام بهتر است تا چند ساعت غذایی خورده نشود. روز اول با سمتی از دهان که دندان پر شده، عمل جویدن غذا صورت نگیرد. در صورت احساس بلند بودن پر کردگی در اولین فرصت برای کوتاه کردن آن به مطب مراجعه شود. در روز اول پر کردن دندان با آمالگام بهتر است از غذاهای نرم استفاده شود. از روز بعد جویدن عادی موردی ندارد.

آیا آمالگام دندانی بی خطر است؟
     بله، آمالگام به مدت بیش ازصد سال است که در سراسر دنیا برای ترمیم دندان استفاده می شود و مطالعات هرگونه ارتباط بین ترمیم های آمالگام و مشکلات پزشکی را رد کرده اند. به همین دلیل آمالگام هنوز یک ماده بی خطر برای بیماران دندانپزشکی محسوب می شود.

آیا ممکن است کسی نسبت به آمالگام، واکنش آلرژیک نشان دهد؟
     تعداد بسیار کمی از افراد نسبت به ترمیم های آمالگام آلرژیک هستند و تا به حال کمتر از 100 مورد گزارش شده است. در این موارد نادر، جیوه، پاسخ آلرژیک را برانگیخته است و علائم آلرژی به آمالگام مشابه سایر آلرژیهای پوستی بوده است. اغلب بیماران آلرژیک نسبت به آمالگام، تاریخچه پزشکی یا فامیلی آلرژی به فلزات را دارند. اگر وجود آلرژی قطعی باشد، ترمیمهای دیگری باید استفاده شود.

آیا درست است که در سایر کشورها، استفاده از آمالگام ممنوع شده است؟
     خیر- گزارشات نادرست محدودیت استفاده از آمالگام را در تعدادی کشورها با ممنوعیت کلی آن اشتباه کرده اند. در حال حاضر، دندانپزشکان در سراسر دنیا از آمالگامهای دندانی استفاده می کنند تا دندانهای پوسیده را ترمیم کنند. مطالعات نیز هیچ ارتباطی بین ترمیمهای آمالگام و مشکلات پزشکی نیافته اند. 

برگرفته از سایت:

http://www.boali.com/dentist

جرم دندان

جرم چیست؟

اگر پلاک میکروبی هر روز و یا در مراحل اولیه از سطح دندان تمیز نشود، املاح موجود در بزاق و مواد غذایی برآن رسوب نموده و منجر به ایجاد جرم دندان که سخت می باشد، می گردد. جرم با مسواک زدن پاک نمی شود و با عمل جرم گیری توسط دندانپزشک برداشته می شود.

آیا هر تغییر رنگی در سطح دندان ها جرم هست ؟

یکسری از تغییر رنگها بر روی دندان در واقع پوسیدگی هائی هستند که معمولا به صورت سیاه رنگ بر روی دندان مشاهده میشود و در حالت های پیشرفته به صورت حفره در میایند و در نهایت با پیشرفت پوسیدگی دندان درد شروع دندان شروع می شود .

یک راه تشخیص قطعی این تغییر رنگها این است که در پوسیدگی ها بر روی دندان حفره ایجاد میشود بر خلاف جرم که معمولا بر روی دندان می نشیند و حجم اضافی را اشغال میکند
یکسری از تغییر رنگها در ساختمان خود دندان وجود دارند و معمولا این تغییر رنگها دائمی بوده و با جرم گیری  پاک نمی شود و در ضمن با تراش آن معمولا زیر آن هم همین لکه ها را دارد و این تغییر رنگها یا ناشی از مصرف دارو در زمان رشد جوانه دندان است و یا ناشی از نقص تکاملی دندان ها و کمبود املاح مختلف در زمان تشکیل دندان و یا ناشی از افزایش فلوراید آب وصرفی  می باشد .
نوع سوم تغییر رنگها ناشی از موادی است که به طور معمول مصرف میکنیم و رسوباتی که بر روی دندان تشکیل میشود . این رسوبات یا به صورت رنگدانه یا استین هستند و یا به صورت جرم که بحث اصلی ما را تشکیل میدهد . این جرم ها بخوبی با جرم گیری پاک میشود و همین جرم ها هستند که لثه را تخریب کرده و در نهایت باعث شل شدن دندانها میشود بدون اینکه خود دندان مشکلی داشته باشد.

جرم  دندان چیست و چگونه تشکیل میشود ؟

تا بحال به سماور یا کتری که به طور معمول در منزلتان وجود دارد دقت کرده اید ؟ معمولا دور جدار داخلی سماور را دقت کنید لایه شیری رنگی از رسوبات مختلف را میتوانید مشاهده کنید که با توجه به شهری که در آن زندگی میکنید و املاح موجود در آب مصرفی آن مقدار و رنگ این املاح متفاوت خواهد بود ..

جرمی که بر روی دندانها تشکیل میشود چیزی شبیه این جرم های دور جدار داخلی سماور است . با این تفاوت که ترکیباتی پیچیده تر داشته و روند تشکیل آن اندکی متفاوت است . بزاق ما به طور معمول دارای املاح زیادی است که قدرت رسوب کردن را دارند . این املاح معمولا در جاهائی که با غذا و مسواک کمتر در تماس است رسوب میکنند. رسوب این املاح همراه است با ایجاد بستر مناسب برای جایگزینی میکروبهائی که به طور طبیعی در دهان وجود دارد و رشد و تکثیر آن است .

 اضافه شدن پروتئین های موجود در غذا و بذاق و همچنین لاشه سلولهای مرده بافت های مختلف دهان در مجموع باعث افزایش حجم این رسوبات شده و به مرور جرم تشکیل میشود و در دهان قابل مشاهده میشود .

چیزی که مهم است این است که ما معمولا مقدار کمی از جرم تشکیل شده را می توانیم مشاهده کنیم و قسمت عمده این جرم با تخریب لثه در زیر لثه تخریب شده جایگزین شده و از دید مستقیم ما پنهان میماند . و مسئله مهمتر اینکه این جرم های تشکیل شده پر از میکروب های مختلف است و با مسواک زدن هم تمیز نمیگردد و این میکروبها بین ۲۰ الی ۴۰ درصد جرم تشکیل شده را تشکیل میدهد و بافت چسبنده لثه را که محکم به دندان چسبیده را بمرور تخریب کرده و بافت نگهدارنده حیاتی لثه را تخریب کرده و باعث سست شدن پایه های دندان میشود .

پس نتیجه میگیریم که با جرم گیری و تمیز کردن این جرم های تشکیل شده بر روی دندان از روند تخریب لثه جلو گیری کنیم .

آیا جرم گیری دندان را خراب میکند؟

این موضوع  کاملا اشتباه است و با ریشه یابی علت این نوع افکار پی خواهیم برد که چرا چنین اشتباهی میکنیم .

 جرم های تشکیل شده بر روی دندان به مرور لثه را خراب کرده و خود جایگزین میشود . این امر چون به مرور اتفاق میفتد و بیمار متوجه عقب نشینی لثه نمیشود و لثه ای که عقب نشینی کرده با جرم جایگزین میشود فضای خالی که بین دندانها در اثر عقب نشینی لثه هم که ایجاد میشود از دید بیمار پنهان میماند . موقعی که بیمار برای جرم گیری مراجعه میکند وقتی این جرم ها را تمیز میکنیم لثه تحلیل رفته در معرض دید بیمار قرار میگیرد و چنین احساسی بدست می دهد که جرم گیری باعث از بین رفتن لثه شده است  در صورتی که تمام این اتفاقات قبلا صورت گرفته بوده ولی از دید بیمار پنهان بوده است .

با این توضیحاتی که دادم امیدوارم مطمئن شده باشید که تمام این بلایا به علت جرم بوده که بر سرتان میاید نه جرم گیری …. و این جرم گیری است که از ادامه روند تخریب لثه جلوگیری میکند .

هر چند وقت باید جرم گیری کنیم؟

حتما سالی یک بار جرم گیری را در برنامه بهداشتی خود قرار دهید .
به یاد داشته باشید روش صحیح مسواک زدن تشکیل جرم را به حداقل خواهید رساند.

اگر در موقع مسواک زدن دیدید که از ناحیه از لثه هایتان دارد خون میاید بدانید که آن ناحیه دچار مشکل است و به دندانپزشک خود مراجعه کنید .به  ناحیه ای که خون میاید بیشتر مسواک بزنید و از خونریزی آن نترسید . مطمئن باشید که با خوب مسواک زدن و بیشتر مسواک زدن  خونریزی به مقدار زیادی  کاهش خواهد یافت.
در صورتی که جرم زیادی داشتید و بعد از جرم گیری دندانهایتان به سرما و گرما حساس شده زیاد نگران نباشید به مرور رفع خواهد شد و برای کاهش سریعتر حساسیت میتوانید از خمیر دندان سنسوداین برای یک دوره ۲ ماهه استفاده فرمائید .
بعد از جرم گیری حتما از دهانشویه مناسب استفاده نمائید تا در بهبود زخم های به جا مانده از جرم موثر افتد .

 استفاده مدام از دهانشویه ها زیاد توصیه نمیشود و یک هفته بعد از جرم گیری میتوانید استفاده از دهانشویه را قطع نمائید .
 

چگونه می توان از آماس لثه جلوگیری کرد؟

با رعایت بهداشت دهان و دندان به کمک وسایلی چون مسواک، خمیر دندان و نخ دندان و برداشتن پلاک میکروبی آماس لثه بوجود نمی آید. در صورتی که پلاک تبدیل به جرم شده باشد، جرم گیری توسط دندانپزشک توصیه می گردد.

آیا جرم گیری به دندان صدمه می زند؟

خیر، جرم دندان علاوه بر اینکه برای لثه و بافتهای نگهدارنده دندان مضر می باشد محلی نیز برای تجمع و تکثیر میکروبهای پوسیدگی زاست. با عمل جرم گیری تعداد این میکروبها دردهان به مراتب کمتر می شود. با برداشته شدن جرم، بیمار ممکن است با زبانش حس کند که دندانش خالی شده است. این احساس همراه با مقداری حساسیت به سرما یا گرما (بعد از جرم گیری) این تصور غلط را تقویت نموده است که شاید دندانهایش در حین جرم گیری تراش خورده باشند، در صورتی که مکانیزم دستگاه جرم گیری لرزشی بوده و قادر به تراش نمی باشد.

علت حساسیت دندان به سرما بعد از جرم گیری چیست؟

دندان دارای حس بوده و در ناحیه طوق بسیار حساس تر می باشد. وجود جرم بر طوق دندان به علت ضخامتی که دارد به عنوان یک عایق حرارتی عمل می کند و یا به عبارت دیگر جلوی حس دندان را می گیرد. با برداشته شدن آن بدیهی است که دندان بهتر متوجه تغییرات حرارتی می گردد، ضمناً بر اثر وجود جرم لثه پرخون و متورم شده و با عمل جرم گیری التهاب آن فروکش می کند لذا مقدار بیشتری از دندان نسبت به حالتی که قبلاً آماس لثه وجود داشته در دهان دیده می شود و این خود باعث احساس بیشتر تغییرات حرارتی می گردد. حساس شدن به سرما را می توان به احساسی که بدن انسان بعد از استحمام دارد، تشبیه نمود. حساسیت به سرما همیشه و اغلب به وجود نمی آید و در صورت ایجاد، گذرا و موقتی بوده و جای هیچگونه نگرانی ندارد.

آیا دندان بعد از جرم گیری لق می شود؟

خیر، با تجمع تدریجی جرم بر دندان، لثه و به دنبال آن مقداری از استخوان نگهدارنده دندان تحلیل می رود. در حقیقت دندان به این دلیل قبلاً لق شده، ولی به علت انباشتگی و یکپارچگی جرم و چسبیده شدن دندانها به هم توسط آن، این حالت درک نشده و با برداشته شدن جرم کشف می گردد و بیمار آن را منتسب به عمل جرم گیری می داند. یک ضرب المثل می گوید « جلوی ضرر را از هرکجا بگیری، منفعت است». لق شدن دندان منوط به تحلیل استخوان و انساج نگهدارنده دندان بر اثر جرم و پلاک میکروبی است.

آیا جرم گیری درد دارد؟

خیر، موردی برای بیحس کردن دندان به هنگام جرم گیری وجود ندارد. جرم گیری یا توسط قلم های دستی و یا با دستگاه صورت می گیرد. نوک قلم دستگاه جرم گیری دارای لرزش و نوساناتی می باشد که با زدن ضربه های بسیار کوتاه بر جرم، آن را پاک می کند و دندان را نمی تراشد، آب دستگاه علاوه بر تمیز کردن و شستشو، دندان را نیز خنک می کند.

جرم گیری را هر چند وقت باید انجام داد؟

بسیاری از اشخاص با یکبار جرم گیری و رعایت همیشگی بهداشت دهان و دندان ممکن است تا مدتها نیازی به جرم گیری دوباره نداشته باشند. بدیهی است که هر گونه کوتاهی در رعایت اصول بهداشت دهان به تجمع دوباره جرم منجر خواهد شد. ضمناً بعضی از بیماران به علت دارا بودن بزاقی با ویژگی های خاص از نظر میزان ترشح و ترکیب، بسیار مستعد به تشکیل جرم هستند، ضمناً استعداد به بیماری های لثه در برخی از خانواده ها بیشتر می باشد. به این گروه از بیماران توصیه می گردد جرم گیری در تناوب زمانی کوتاه تری انجام شود.

آیا استفاده از خمیر دندانهای ضد جرم مفید می باشد؟

خیر، جرم با مسواک و خمیر دندان پاک نمی شود و برای این منظور از دندانپزشکان باید کمک گرفت، ضمناً خمیر دندانهایی که به عنوان ضد جرم معرفی شده اند دارای مقادیر زیادی از مواد ساینده بوده و فقط رنگ و لکه های رسوب نموده بر دندان را که زنگ( Stain) نام دارد، تمیز می کنند و استفاده همیشگی از آنها توصیه نمی گردد. این خمیردندانها، بعلت دارا بودن مواد ساینده زیاد،ایجاد خراشهای بسیار ظریف بر سطح دندانها نموده و زمینه را برای تجمع و چسبندگی بیشتر پلاک میکروبی فراهم می آورند

برگرفته از سایت پزشکان بدون مرز